تاثير گياه زعفران بر عملكرد جمعيت نوزادين و بالغين
تاثير گياه زعفران بر عملكرد جمعيت نوزادين و بالغين كلني هاي زنبور عسل در استان خراسان رضوي !
ايران با آب و هواي نيمه خشك در امر پرورش زنبورعسل پس از اتمام گل مزارع دشت به علت كاهش دما شاهد ركورد جمعيت در نتيجه عدم گذراندن موفق زمستان مي باشند . در اين راستا با مهاجرت كلني ها مي توان از منابع گياه استراتژيك زعفران ويژگي مهم گياه پيدايش گل قبل از اندام crocussativus و نام علمي saffron استفاده نمود .
گياه زعفران با نام عمومي رويشي و زمان گلدهي در پاييز مي باشد . عملكرد كلني ها در اثر استفاده از توليدات گياه دارويي زعفران ، عسل و گرده در افزايش جمعيت نوزادين و بالغين با توجه به عدم گل هم زمان با اين گياه صورت پذيرفت . اين طرح كاملا تصادفي با چهار تيمار و ده تكرار در استان خراسان رضوي اجرا شد و بيشترين عملكرد در صفت افزايش نوزاد مربوط به تيماري بود كه در فصل پاييز از كوهستان به مزارع زعفران منتقل شد . ميانگين افزايش 1/6 قاب و صفت افزايش جمعيت بالغين تيماري با كمترين ميانگين كاهش 0/1 - قاب بود .
مقدمه !
كشور ايران داراي آب و هواي نيمه خشك مي باشد و افراد براي پرورش زنبورعسل پس از اتمام گل مزارع دشت در اكثر نقاط كشور به علت كاهش دما شاهد توقف فعاليت ملكه ،كلني ها را با كاهش جمعيت در نتيجه عدم موفق گذراندن زمستان روبرو مي باشند . براي بررسي تغذيه مناسب از گياه دارويي زعفران در تامين و ذخيره زمستان كلني و عملكرد جمعيت با استفاده از گياه استراتژيك زعفران كه در شرق كشور و ديگر نقاط كشور كه به طور عمده كشت مي شود و بررسي منابع شهد و گرده كه تامين كننده احتياجات اساسي زنبورعسل ازموادكربوهيدرات و پروتئين مي باشد و تاثير آن بر توليد جمعييت نوزادين و بالغين بررسي از خانواده زنبق مي crocus sativus و نام علمي saffron نمود
.گياه زعفران با نام عمومي باشد ،ويژگي مهم گياه پيدايش قبل از اندام رويشي گياه و زمان گلدهي در پاييز مي باشد ، كلاله سه شاخه قرمز رنگ داراي مواد چرب ، املاح معدني و موسيلاژاست.در منابع بسياري استفاده زياد از اين گياه سبب بي حسي و حتي سقط جنين ذكر شده است ولي از نظر شهد و گرده جزء گياهان عالي محسوب مي شود.
مواد و روشها:
طرح در قالب طرح كاملا تصادفي با چهار تيمار و ده تكراركه كلني ها همگي داراي ملكه هاي خواهري پرورش يافته در سال 91 كه از زنبورستان به طور تصادفي انتخاب شدتد و تيمارها تمامي صحراهاي ممكن در منطقه را توسط تيمارهاي زير بدين شرح بررسي نمودند :
1 - كلني هايي كه در كوهستان از ابتداي تا انتها طرح حضور داشتند كه شامل 20 كلني مي باشد.
2 - كلني هايي كه از كوهستان در مرداد ماه به مزارع يونجه و صيفي جات منتقل شدند كه شامل 20 كلني مي باشد.
3 - كلني هايي از در مهر ماه از كوهستان به مزارع زعفران منتقل شدند و داراي 10 كلني مي باشد.
4 - كلني هايي كه از مزارع يونجه و صيفي جات در مهر ماه به مزارع زعفران منتقل شدند وداراي 10 كلني مي باشد.
- تيمار ها 3 و 4كه نيمي از تيمار هاي 1و 2 بودند و به مزارع زعفران منتقل شدند.
به منظور بررسي عملكرد كلني ها در مزارع زعفران و يونجه و صيفي جات استان خراسان رضوي در شهرستان تربت حيدريه منطقه جلگه رخ كه محل كشت يونجه و صيفي جات و شهر زاوه محل كشت زعفران در زمان گلدهي كه از اواسط مهرماه تا اواخر آبان ماه مي باشد قرار گرفت اين طرح توسط 40 كلني همسان سازي شده 6 الي 8 قاب صورت پذيرفت .شماره گذاري كلني ها براساس شماره كلني مادري آنها انجام شد ؛ بطوريكه ابتدا كلني ها بر اساس شماره مادري خود مرتب شده وسپس شماره جديد به آنها داده شد .اين شماره ها بوسيله پلاک 6 * 8 بر ديواره جلويي كندو زده شد.
1 - پرورش جمعييت نوزادان :
به منظور اندازه گيري ميزان سطح پرورش جمعيت نوزادان طول و عرض يك كادر به اندازه هاي 5 سانتي متري مدرج وسپس بوسيله سيم گالوانيزه كادربندي شد، شبكه هاي مربع بدست آمده مساحتي برابر با 25 سانتي متر مربع داشتند . با منطبق نمودن كادر تقسيم بندي شده برروي شان نسل و شمارش تعداد شبكه هاي مربعي پر از نوزاد )تخم ، لارو و شفيره ( سطح پرورش نسل بر آورد گرديد.
به منظور اندازه گيري ميزان سطح نوزادان نر و گرده ذخيره شده طول و عرض يك كادر خالي به اندازه هاي 2 سانتي متري مدرج و سپس بوسيله سيم گالوانيزه كادر بندي شد، شبكه هاي مربع بدست آمده مساحتي برابر با 4 سانتي متر مربع داشتند . در حين ارزيابي دقت كافي درخصوص عدم وجود بيماري دركلني صورت گرفت تا درصورت بروز بيماري و تاثير در آزمايش ، كلني بيمار حذف شود .سلولهايي كه بر اثر سيم كشي قابها دچار نقصان شده بودند و ملكه در ميان انها تخم ريزي نمي كرد، مورد ارزيابي قرار نگرفتند .
2 - اندازه گيري جمعيت :
:به منظوربه دست آوردن جمعيت هركلني اقدام به اندازه گيري سطح پرورش نوزادان و برآورد جمعييت بالغين گرديد .جمعيت بالغين نيز بر حسب قاب بدست آمد . بطوري كه قابهايي كه دو طرف آنها پوشيده از جمعييت بود بعنوان يك قاب جمعييت و قابهاي باجمعييت كمتر، كسري از عدد يك در نظر گرفته شد.پس از اتمام كار ركورد گيري ، داده هاي جمع آوري شده با استفاده از نرم افزار Excel وارد كامپيوترشده و داده ها بر حسب شماره كلني مرتب گردد .تجزيه و تحليل داده ها به وسيله نرم افزارSAS انجام شد. در اين طرح در سه نوبت در زمان گلدهي هر تيمار ركورد گيري در مورد صفات مورد نظر صورت پذيرفت.
نتايج :
ميانگين پرورش نوزاد كلني ها به ترتيب 0 ، 4/1 ، 6/1 ، 4/1 قاب و بالغين با كاهش 1/1- ، 3 /0- ، 1/0 - ، 5/. - قاب كه بيشترين عملكرد متعلق به تيمار سوم مي باشد اختلاف داده ها در سطح 5% معني داربود.
نتايج و بحث :
تاثيرات مراتع دشت با فلور گياهي خاص خود در زماني كه كلني فعاليت حفظ جمعيت مفيد خود را كاهش داده و بازدهي ملكه رو به حداقل است مي توان باعث بازدهي اقتصادي كلني كه شامل توليدات عسل و گرده مي باشد را نسبت به بقاي كلني و گذراندن موفق زمستان با توجه به آخر فصل بودن گياه ياد شده و فعاليت زياد زنبور ه اي كلني و كاهش ميزان سلول چربي و در نهايت كاهش طول عمر زنبور و از بين رفتن جمعيت كلني را شاهد هستيم.عملكرد كلني ها نياز تغذيه را در پرورش زنبور عسل با توجه به دو منبع كربوهيدرات و تاثيرات آن را مي توان بررسي نمود.
گياه زعفران با توليد عسل « گرده » و پروتئين « شهد »فراوان و همچنين گرده از نظر اقتصادي مناسب ولي به دليل نا مناسب بودن زعفران، زنبوران در ملاقات زياد گل و دريافت مواد تر پني و اكسيژن دار موجود در بوي زعفران كه در اثر استفاده زياد دريافت مي كنند در نتيجه گذراندن موفق زمستان كلني ها را با مشكل رو برو مي سازد و شاهد كاهش جمعييت بالغين در نتيجه كلني مي باشيم كه با كوچ مناسب قشلاقي به جنوب كشور جهت توليد جمعييت از دست رفته و تغذيه مناسب در تامين احتياجات ، بقاي كلني را تامين نمود.
گرد آورندان :
ابوذر امان 1 ، آشور محمد قره باش 2 ، غلامحسين طهماسب3 ، رضا راه چمني 4 ، مجيد عاكف5
1 - دانشجوي كارشناسي ارشد ، تغذيه علوم دامي ، دانشكده كشاورزي ، دانشگاه گنبد كاووس
2 - استاديار ، گروه علوم دامي دانشكده كشاورزي ، دانشگاه گنبد كاووس
3 - استاد پژوهشي موسسه علوم دامي كشور
4 - استاديار ، گروه علوم دامي دانشكده كشاورزي ، دانشگاه گنبد كاووس
5 - كارشناس مسئول سازمان جهاد كشاورزي استان خراسان رضوي
